Echografie

Echografie (of ultrasonografie) is een techniek die gebruik maakt van geluidsgolven die zich door het lichaam verplaatsen en op grensvlakken tussen zachte en hardere structuren reflecteren (weerkaatsen). Deze techniek stelt de radioloog onder meer in staat om organen in beeld te brengen. Zo kan men zicht krijgen op de grootte, structuur en de eventuele afwijkingen ervan.

Techniek

Het geluid dat voor medische echografie wordt gebruikt heeft een zo hoge frequentie dat het voor mensen niet hoorbaar is. Dit wordt ultrasoon geluid genoemd, afgekort met "ultrageluid" (vandaar ook de naam ultrasonografie). Dit ultrageluid wordt in het lichaam gebracht  via een sonde (transducer), welke met een “contactgel” op de huid wordt verplaatst.  De gel kan vlot verwijderd worden en maakt geen vlekken.

De transducer kan men beschouwen als een ultrasone TV-camera. De in het lichaam gereflecteerde ultrageluidsgolven worden door dezelfde transducer (die beurtelings zendt en ontvangt) opgevangen en omgezet in een (zeer zwakke) elektrische wisselspanning. De elektrische echosignalen worden door een speciaal computersysteem omgezet in beelden, die op een beeldscherm zichtbaar gemaakt worden (25 tot wel 150 beelden per seconde). Van deze beelden kunnen afdrukken gemaakt worden of de beelden kunnen in de computer opgeslagen worden.

Met behulp van speciale echo-apparatuur kan ook de snelheid (en de richting) bepaald worden waarmee reflecterende deeltjes zich bewegen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van het Doppler-effect. Vaak wordt dit onderzoek uitgevoerd in combinatie met de normale echografie, er wordt dan gesproken van duplex-onderzoek of echo-doppler-onderzoek. Dit onderzoek wordt bijvoorbeeld gebruikt om de ernst van vernauwingen in de bloedsomloop te beoordelen. De reflecterende deeltjes in kwestie zijn de rode bloedcellen waarvan de stroomsnelheid en -richting kunnen worden bepaald.

Voordelen

Echografie geeft een goed beeld van organen die uit zacht weefsel bestaan, de zogenaamde "weke delen" van het lichaam, bijvoorbeeld spieren, lever, milt nieren…. Dit geldt niet voor organen die lucht bevatten: ultrageluid met een dergelijk hoge frequentie dringt  niet in lucht door en het ultrageluid zal dan ook vrijwel volledig door de lucht worden weerkaatst. Alle delen van het lichaam "achter" darmgassen of achter de long zullen dan onzichtbaar blijven: er komt immers geen ultrageluid meer aan!. Voor bot geldt dat er bijna geen penetratie van ultrageluid optreedt vanwege de sterke reflectie tegen de bovenkant.

Omdat de apparatuur makkelijk te verplaatsen is, kan een "echo" gemaakt worden van bedlegerige patiënten op hun kamer.

Alle tot op heden verzameld bewijsmateriaal geeft aan dat ultrasoon onderzoek veilig is voor de patiënt en het ongeboren kind.

Nadelen

Echografie kan moeilijk door bot en lucht dringen en kan niet alle organen onderzoeken.