Er volgt geen behandeling omdat er geen zwangerschapswens is of er weinig of geen pijnklachten aanwezig zijn.
De meest effectieve behandeling van endometriose is chirurgie, zeker bij die mensen waar een hormonale behandeling geen of onvoldoende effect heeft. Alhoewel in de literatuur nog regelmatig laparotomie ’s (openbuikoperaties) worden uitgevoerd, wordt alle endometriosechirurgie in het ZOL uitgevoerd via kijkoperatie. Hierbij zal al de zichtbaar aanwezige endometriose verwijderd worden. Hoe uitgebreider de endometriose, hoe uitgebreider de chirurgie.
Indien er enkel letsels aanwezig zijn op het buikvlies kunnen deze vrij gemakkelijk verwijderd worden. Indien de endometriose zich in de eierstokken heeft genesteld en daar een zogenaamde chocolade-cyste heeft gevormd, zal tijdens de ingreep in principe de volledige cystewand verwijderd worden. We weten echter dat bij het volledig verwijderen van deze cystewand, een groot deel van de eicellen van deze eierstok ook worden weggenomen. In sommige gevallen, waar de fertiliteit in het gedrang zou kunnen komen, zal enkel gekozen worden voor het openen van de cyste en oppervlakkig de cystewand te verbranden met behulp van elektro-coagulatie.
Wanneer endometriose de dikke darm aantast, is het belangrijk te weten hoe diep de endometriose in de darmwand dringt. Indien dit oppervlakkig is, zal getracht worden de letsels van de darm af te schrapen. Dit wordt ‘shaven’ genoemd. Indien de endometriosehaard in de wand begint in te groeien, zal soms, om alles weg te krijgen, een stukje darmwand moeten worden weggenomen. De opening in de darmwand zal dan gehecht worden. Wanneer een groot letsel ingroeit in de darm, is het echter soms nodig om een segment van de zieke darm te verwijderen.
Wanneer vóór de chirurgische ingreep ingroei in de spierwand van de darm vermoed wordt, zal aan de patiënte gevraagd worden om vóór de operatie de abdominale chirurg te consulteren.
Ook de blaas kan door endometriose aangetast worden. Ook hier zal getracht worden de endometriose van de blaaswand te ‘shaven’. Indien een stuk van de blaaswand moet worden verwijderd, zal de patiënte gedurende een drietal weken na de operatie een blaassonde moeten dragen. Wanneer ze na enkele dagen voldoende hersteld is, kan ze naar huis met een speciaal blaaszakje dat rond het been wordt geplakt. De blaas is een orgaan dat zich meestal zeer goed herstelt.
Soms worden de zogenaamde ureters ook in de endometriosehaard betrokken. Dit zijn de kanalen/buizen die de urine van de nieren naar de blaas brengen.
Uiteraard zal bij een kinderwens de uterus altijd bewaard worden. Men weet echter dat het verwijderen van de baarmoeder de kans op herval sterk doet afnemen. Bij een voltooide kinderwens zal, indien mogelijk, voorgesteld worden om deze ook te verwijderen, zeker indien er ook aantasting is door de endometriose.
Op jonge leeftijd zullen in principe nooit beide ovaria of eierstokken worden weggenomen. Dit zou immers betekenen dat de jonge patiënte in de menopauze terechtkomt.