De lente hangt in de lucht en met de eerste zonnestralen springen heel wat mensen weer op de fiets. Maar daarbij is één ding van groot belang: een fietshelm dragen. Op woensdag 9 april organiseert de Hersenletsel Liga, met de steun van Vias institute en verschillende artsenverenigingen, de Dag van de Fietshelm om het belang van een fietshelm extra in de verf te zetten. Mieke Vlassak, hoofdverpleegkundige Neurochirurgie in ZOL en Sanne Buvens, hoofdverpleegkundige Neurologie in ZOL, lichten toe waarom dit geen overbodige luxe is.
Sinds kort is ZOL aangesloten bij de Hersenletsel Liga, een organisatie die zich inzet voor een betere levenskwaliteit van mensen met een niet-aangeboren hersenletsel. Veel van deze patiënten liepen hersenschade op na een fietsongeval. Om dat bewustzijn te vergroten, organiseert de Hersenletsel Liga jaarlijks de Dag van de Fietshelm. Dit jaar doet ZOL ook mee onder de slogan: “Breek er je hoofd niet over, draag een fietshelm!”
Meer fietsen, meer risico’s Fietsen zit in de lift, maar helaas stijgt ook het aantal fietsongevallen. Uit onderzoek van Vias Institute blijkt dat bij één op de vier gehospitaliseerde fietsers in Vlaanderen schedel- of hersenletsel de belangrijkste verwonding is. Ook in ZOL worden regelmatig fietsers opgenomen met hersenbloedingen na een val of aanrijding.
"De laatste jaren zien we een enorme toename van elektrische fietsen en speedpedelecs,” zegt Mieke Vlassak. “Die fietsen gaan een pak sneller dan de klassieke stadsfiets, waardoor de impact van een ongeval veel groter is. Bovendien zijn ze zwaarder, wat het risico verhoogt om uit balans te raken. Ook het aantal jonge patiënten dat valt met een elektrische step neemt toe.”
Ingrijpende gevolgen
Hoe ernstig het letsel is, hangt af van de snelheid en de impact van het ongeval. “Een gebroken arm kan je in het gips leggen, maar voor hersenschade bestaat geen eenvoudige oplossing,” legt Mieke uit. “Sommige patiënten komen er vanaf met een lichte hersenschudding, maar anderen moeten jarenlang revalideren en worden nooit meer helemaal de oude. Sommigen ondergaan een complete gedragsverandering, anderen moeten alles opnieuw leren.”
Gordel aan
Eén ding staat vast: een helm verkleint de schade aanzienlijk. “Een helm breekt de val en beschermt je hersenen,” zegt Sanne Buvens. Daarom zou het dragen ervan een vanzelfsprekendheid moeten zijn. “Zoals we allemaal de gordel dragen in de auto, zou een fietshelm ook een vaste gewoonte op de fiets moeten worden.”
En dat niet alleen tijdens lange ritten of sportieve tochten. “Veel mensen zetten een helm op als ze wielrennen, maar niet als ze bijvoorbeeld snel naar de bakker fietsen,” zegt Sanne. “Nochtans is een ongeval zo gebeurd. Je kan zelf veilig rijden, maar je hebt het gedrag van anderen niet in de hand. Als fietser blijf je een kwetsbare weggebruiker, dus neem liever het zekere voor het onzekere.”
#helmop
Om de boodschap te verspreiden, roepen de Hersenletsel Liga en ZOL jong en oud op om een selfie met fietshelm te posten op sociale media met de hashtag #helmop in de periode rond de Dag van de Fietshelm. En natuurlijk de helm te dragen. Net zoals Jef Paulissen, senior-deskundige ICT in ZOL. Zet jij er eentje op?
“Hopelijk wordt een fietshelm opzetten zo voor iedereen een no-brainer,” sluit Sanne af.
Printvriendelijke versie
