Algemene informatie i.v.m. diabetes mellitus

Een grote impact wereldwijd

Wereldwijd leven meer dan 540 miljoen mensen met diabetes. Dat is bijna 1 op 10 mensen op onze planeet. Er wordt voorspeld dat dit cijfer verder zal stijgen naar meer dan 640 miljoen in 2030 en meer dan 780 miljoen in 2045. In 2021 was diabetes verantwoordelijk voor 6.7 miljoen overlijdens wereldwijd.

In Vlaanderen leven naar schatting 500.000 mensen met diabetes en krijgt elke 17 minuten iemand de levenslange diagnose ‘diabetes’ te horen.

Uit cijfers van het Belgisch Diabetes Register (BDR) en Sciensano blijkt dat dat meer dan 3000 kinderen en jongeren tot en met 18 jaar diabetes hebben. Jaarlijks krijgen meer dan 300 kinderen de diagnose diabetes.

Wat is diabetes mellitus?

Diabetes mellitus is een chronische aandoening waarbij het bloedglucosegehalte verhoogd is, waardoor u glucose verliest in de urine. Het lichaam maakt onvoldoende insuline aan en/of is de geproduceerde insuline onvoldoende werkzaam. Daardoor kunnen de cellen onvoldoende glucose opnemen, waardoor deze zich ophoopt in het bloed. De aandoening manifesteert zich in verschillende vormen. 

Type 1 diabetes komt voor bij 5 tot 10% van de personen met diabetes, ontstaat meestal bij kinderen en volwassenen jonger dan 40 jaar. Het is een aandoening waarbij het eigen immuunsysteem de bètacellen van de alvleesklier (pancreas) aanvalt. Het ontstaan van diabetes type 1 kent gewoonlijk een kort verloop. Er is sprake van uitgesproken symptomen waardoor de diagnose meestal niet lang uitblijft. De behandeling bestaat altijd uit insulinetoediening.

Type 2 diabetes komt voor bij 90 tot 95 % van de personen met diabetes en ontstaat voornamelijk bij volwassenen ouder dan 40 jaar. De oorzaken zijn insulineresistentie en een verminderde insulineproductie. Het ontstaan houdt verband met verschillende risicofactoren zoals oudere leeftijd, ongezonde levensstijl, roken, overgewicht. Bij de huidige Westerse levensstijl zien we dat overgewicht en het ontwikkelen van type 2 diabetes vaker voorkomt op jongere leeftijd.

In tegenstelling tot diabetes type 1 hebben veel personen met diabetes type 2 vaak weinig of geen klachten bij de diagnose. Zij kunnen hier reeds jarenlang mee rondlopen zonder het te weten. Vaak komt de diagnose eerder toevallig, bv. bij een arbeidsgeneeskundig onderzoek of naar aanleiding van bv. een slecht genezende voetwonde of kramp in tenen en/of voeten. 30% van de personen met type 2 diabetes heeft op het moment van de diagnose al complicaties.

Andere vormen zijn zwangerschapsdiabetes, MODY (Maturity-Onset Diabetes of the Young), MIDD (Maternally Inherited Diabetes and Deafness), LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults) en neonatale diabetes.

Diabetes kan ook secundair ontstaan. Dit kan als gevolg van ernstige beschadiging van het pancreas, bijvoorbeeld door alcoholmisbruik. Een andere oorzaak is het gedeeltelijk of volledig wegnemen van het pancreas, bijvoorbeeld bij een kankeroperatie. Bepaalde medicatie, zoals cortisonepreparaten, beïnvloeden de stofwisseling en kunnen tijdelijk of blijvend diabetes uitlokken.

De behandelend arts stelt de diagnose ‘diabetes’ na een labo-onderzoek van twee bloedafnames. 

Zorgsystemen in België

In België heeft de overheid drie zorgsystemen voorzien waarvoor personen met diabetes in aanmerking komen, namelijk voortraject, zorgtraject en conventie.

Het starttraject is voor alle personen met diabetes, die niet worden opgevolgd in een zorgtraject diabetes type 2 of de diabetesconventie. Het starttraject diabetes is er ook voor personen die een diagnose diabetes kregen in het verleden, maar nu in remissie zijn. Je huisarts is je eerste aanspreekpunt in de behandeling van je diabetes. Daarnaast heb je recht op extra begeleiding en financiële voordelen. 

Het zorgtraject is er voor personen met diabetes type 2 die worden behandeld met inspuitbare diabetesmedicatie (incretinomimeticum of 1 tot 2 insuline-injecties per dag). Het kan ook worden opgestart als de behandeling met bloedsuikerverlagende medicatie (pilletjes) onvoldoende is en een inspuiting wordt overwogen.

De diabetesconventie is bedoeld voor wie nood heeft aan specialistische begeleiding, gezien de complexe insulinebehandeling. Het diabetesteam in het ziekenhuis, dat multidisciplinair is samengesteld, staat garant voor de opvolging van personen met diabetes type 1 of personen die volledig insuline-afhankelijk zijn; personen met diabetes type 2 met ≥ 3 injecties, personen met diabetes type 2 die tijdelijk worden opgenomen in de conventie bv. omwille van ontregelde bloedglucosewaarden door een cortisonebehandeling of chemotherapie bij kanker.

Wist je dat iedereen met diabetes verplicht een aangepast rijbewijs nodig heeft?

Link: https://diabetes.be