Veertig jaar geleden
kon men niet inschatten hoe groot ZOL zou worden
“Het masterplan en het landschapsplan werden vorig jaar geactualiseerd, rekening houdend met de verwachte ontwikkelingen in de zorg de komende 10 tot 15 jaar. Intussen worden de projecten steeds verder verfijnd en concreter.”
Steven Knuts, facilitair directeur
Nikkie Van De Ven, diensthoofd architectuur en masterplan
Hoe hebben jullie de fusie met ZOL Maas en Kempen ervaren?
Steven Knuts: “De integratie van verschillende diensten van ZOL Maas en Kempen werd mee opgenomen in het organogram van het departement. Enkel de keukens kunnen nog niet volledig samengevoegd worden omwille van de verschillende productiemethodes die ze toepassen.”
“Nieuw is ook dat het organigram van de dienst Technische Zaken werd aangepast waarbij een opsplitsing werd gemaakt tussen de exploitatie en het beleids- en projectluik. Zo verloopt de organisatie van de projecten meer gestructureerd en kunnen we meer werken aan een beleid op lange termijn, onder andere wat betreft duurzaamheid.”
Er ontstaan veel vragen over de invulling van de verschillende sites van ZOL. Wat zijn de plannen?
Steven Knuts: “We zijn nog bezig met het debat en er is nog een strategische oefening gepland waarbij de invulling van ZOL Maas en Kempen een belangrijk onderdeel is. Het is de bedoeling een strategisch plan voor de komende 10 tot 15 jaar op te maken. Uiteraard zullen we voor de realisatie ook afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van financiële middelen.”
“In het strategisch plan worden de dringende noden en de vragen op langere termijn geïntegreerd. Zo zijn bijvoorbeeld de operatiezalen in Lanaken aan vernieuwing toe. Willen we ze effectief vernieuwen of zullen we ze opnieuw bouwen op een andere locatie? Een belangrijk element bij de strategische oefening is ook de huidige toestand van de gebouwen en de technieken. Veel dateert nog van de jaren ‘80 toen het ziekenhuis gebouwd werd en is nu aan vernieuwing toe.”
“In Maas en Kempen wordt onderzocht of het G-gebouw, dat toen om budgettaire redenen niet gebouwd is, toch kan gerealiseerd worden. Het gaat hierbij om een uitbreiding van de raadpleging, een nieuwe endoscopie en een nieuwe pijnkliniek. Ook de bouw van nieuwe OK-zalen daar zijn we aan het voorbereiden.”
“We bouwen al een aantal jaren aan een ‘healing environment’, waar het welzijn van patiënten, bezoekers en medewerkers bevorderd wordt en stress gereduceerd wordt.”
Steven Knuts
Wat zijn de hindernissen waar jullie tegenaan lopen bij het opstellen van het masterplan?
Nikkie Van De Ven: “Het ziekenhuis in Genk is in de afgelopen 40 jaren echt organisch gegroeid waarbij er blokken zijn gebouwd aan andere blokken en waarbij de logistieke routes en patiëntencirculatie door deze blokken lopen. Wat veel hypothekeert want als je gaat verbouwen, wordt de doorstroming onderbroken. Zo kunnen we nu bijvoorbeeld de verouderde B-blok niet afbreken omdat we dan de andere blokken van de circulatie afsluiten.”
“Om dit op te lossen hebben we een nieuw concept uitgewerkt waar we stap voor stap naartoe willen werken. In het nieuwe concept zullen we alle blokken rond een centrale logistieke as bouwen waar je gebouwen aan en af kan koppelen. Het gaat dus om een toekomstmodel waar we elke keer een stapje dichterbij willen komen.”
Steven Knuts: “Veertig jaar geleden werd hier niet over nagedacht omdat men toen niet kon inschatten hoe groot het ziekenhuis zou worden. Ondertussen zijn we al 3 keer groter dan toen.”
Intussen wordt ook de realisatie van het landschapsplan stilaan concreet?
Steven Knuts: “We bouwen al een aantal jaren aan een ‘healing environment’, waar het welzijn van patiënten, bezoekers en medewerkers bevorderd wordt en stress zoveel mogelijk gereduceerd wordt.”
“We zijn van mening dat we unieke locaties hebben hiervoor op al onze sites. Op campus Sint-Jan is er in het verleden een grote kaalslag gebeurd voor de bouw van het ziekenhuis. Dit willen we rechtzetten, samen met onze partners in het Synaps Park, door het landschap opnieuw meer te vergroenen en in onze activiteit te betrekken, zowel naar uitstraling als gebruik.”
Nikkie Van De Ven: “Zo zijn we bezig met de voorbereiding van een nieuw parkeergebouw. De huidige parking vertoont heel wat technische problemen maar maakt ook dat het ziekenhuis niet meer in het groen staat maar op een parkeerterrein.”
“Het ziekenhuis is met deze parking, die duidelijk de auto centraal stelt, moeilijk bereikbaar voor voetgangers en fietsers. Het nieuwe parkeergebouw krijgt een minder centrale, maar toch goed bereikbare plaats. De autocampus kan zo getransformeerd worden naar een campus met een autoluwe en groene, publieke ruimte. De oorspronkelijke vallei met beekje zal hersteld worden zodat het water geleidelijk kan afvloeien via dammetjes richting Molenvijver.”
“Het ziekenhuis is met de huidige parking, die duidelijk de auto centraal stelt, moeilijk bereikbaar voor voetgangers en fietsers.”
Nikkie Van De Ven
Welke andere projecten staan er nog op de planning?
Nikkie Van De Ven: “We proberen telkens een volgend stukje van het landschapsplan uit te voeren. De bloementuin, gerealiseerd in 2020, is er één van. Het volgende project is het speelbos achter Wombat. Het Kinder Psychiatrisch Centrum bouwde in 2021 een speelkooi voor balsporten.”
“In Genk en Lanaken zijn wandelroutes uitgetekend die gelinkt worden met de routes in het Nationaal Park. Er komen informatieborden en paaltjes om onze sites te betrekken bij het Nationaal Park maar ook andersom.”
Steven Knuts: “Op campus Sint Barbara werd een revalidatietuin gebouwd, vergelijkbaar met de tuin in ZOL Maas en Kempen.”
Nikkie Van De Ven: “De R-blok, die nu gebouwd wordt, is de testcase voor verdere principes uit het landschapsplan. Hier gaat het over verlichting, bestratingskeuzes en beplanting. Bedoeling is terug te gaan naar de oorspronkelijke beplanting die groeide op de bodem en rekening te houden met de gewassen die we moeten laten groeien in het kader van de biodiversiteit.”
Steven Knuts: “Dit is ecologischer maar ook onderhoudsvriendelijk omdat de natuur zichzelf zo meer in evenwicht houdt. Bedoeling is ook de vele graszones die we momenteel niet gebruiken minder te maaien en natuurlijk te laten groeien.”
Op welke manier hebben jullie aandacht voor duurzaamheid?
Steven Knuts: “De zorgsector heeft in 2017 een engagementsverklaring ondertekend met beloftes naar duurzaamheid in de zorg onder Jo Vandeurzen, toen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Op de dienst Technische Zaken werken we al langer rond duurzaamheid. Maar we willen hier nog verder in gaan. In 2021 werd daarom een nieuwe werkgroep opgericht die in 2022 een aantal concrete projecten zal realiseren.”
Ook de Keuken heeft enkele nieuwe projecten opgestart in 2021?
Steven Knuts: “Nieuw in de keuken is het verbeterde aanbod, het gezonde voedingsconcept en het to go-concept voor medewerkers. Ook voorbereid in 2021 is de herinrichting van de freeflow in het personeelsrestaurant op campus Sint-Jan. De plannen bestonden al langer want een aantal toestellen zijn aan vervanging toe maar Covid-19 heeft ons geleerd hoe belangrijk het is om stromen te scheiden. Het to go-concept voor medewerkers werd vervroegd uitgewerkt door de pandemie.”
“Op de patiëntenafdelingen, uitgezonderd op ZOL Maas en Kempen, werden de broodbuffetwagens bijna volledig uitgerold. De volgende stap is de uitrol van het nieuwe maaltijdpakket waarbij het doel blijft om patiënten het menu op hun smartphone te laten bekijken en zelf een maaltijd kunnen bestellen.”
“Voor de medewerkers van campus Sint-Barbara werd een bestelsite ontwikkeld voor het bestellen van een (koude) maaltijd die dan van de keuken in Genk naar Lanaken gebracht wordt. Na de opstart zal worden onderzocht of hier ook opwarmmaaltijden aan toegevoegd kunnen worden.”