Tumoren thv derde ventrikel en pineaalklier

Definitie

De pineaalklier (ook epifyse of pineal gland genaamd) produceert melatonine en serotonine en is gelegen achteraan in de 3e ventrikel. Tumoren in de 3e ventrikel en pineaalklierstreektumoren hebben gemeenschappelijk dat ze door hun nauwe relatie met het vochtkamersysteem van de hersenen, een obstructie van hersenvocht-afvloei kunnen veroorzaken en zo tot een opstapeling van hersenvocht kunnen leiden (= hydrocephalie of ‘water-hoofd’).
 

Anatomie van de derde ventrikel en pineaalklier

Figuur: Anatomie van de derde ventrikel en pineaalklier

Symptomen

De symptomatologie bij deze letsels is drieërlei. Enerzijds zijn er klachten gelinkt aan hydrocephalie. Hydrocephalie kan zich presenteren door middel van hoofdpijn, gezichtsproblemen en bewustzijnsdaling. Als deze hydrocepahalie niet tijdig behandeld wordt, kan de patiënt in een comateuze toestand (fors verminderd bewustzijn) terechtkomen (meer informatie in het hoofdstuk Hydrocephalie).

Anderzijds zijn er symptomen door lokale druk op de omliggende hersenstructuren: dubbel zicht, abnormale oog(volg)bewegingen, ongecoördineerde bewegingen, onstabiele gang.

Tot slot kunnen zeldzaam hormonale storingen optreden (mbt groei, metabolisme), voornamelijk als de tumor naar de hypothalamus (structuur in de bodem van de 3e ventrikel) toe uitbreidt.

Diagnose

Zoals voor alle hersentumoren is NMR het standaardonderzoek in de diagnostiek. Hydrocephalie wordt ook op CT meteen duidelijk. In functie van de vermoede aard van de tumor kunnen bijkomend ook specifieke labo-testen via bloedname uitgevoerd worden: alfa-foetoproteïne, beta-HCG, …
 

CT en MRI pineaalkliertumor

Figuur: CT en MRI pineaalkliertumor

Behandeling

Globaal genomen is de behandeling van deze types tumoren chirurgisch. Enkele subtypes (zie onder) beantwoorden evenwel goed aan chemo- en/of radiotherapie.

Hydrocephalie wordt steeds chirurgisch aangepakt. De vochtobstructie kan tijdelijk verholpen worden door het plaatsen van een drain (buisje) naar buiten. Een definitieve oplossing behelst een kijkoperatie (endoscopie) of een omleiding van vocht naar de buik (of zeldzamer het hart)  toe (ventriculo-peritoneale drain).

De tumoren van de 3e ventrikel en pineaalklierstreektumoren zelf kunnen ook op een endoscopische manier worden benaderd, voor het nemen van een biopsie of zelfs ter volledige verwijdering.

Sommige erg kleine letsels hoeven zelfs niet behandeld te worden en worden via NMR-scan opgevolgd.

Subtypes

In de derde ventrikel kunnen diverse tumoren en cysten voorkomen: ependymomen, meningiomen, colloïdcysten en multipele andere erg zeldzame gezwellen.

In de pineaalklierregio komen volgende types voor: goed- tot kwaadaardige pineaakliertumoren (pinealocytomen, pinealoblastomen) en kiemceltumoren (germinomen). Met name deze laatste beantwoorden soms goed aan chemo- en/of radiotherapie.

Inhoudsverantwoordelijke
Dr. Jan Wuyts, Neurochirurgie - 2016

Contact

Voor het plannen van een afspraak, opvragen van attesten of verslagen of meer informatie kan u terecht op ons hoofdsecretariaat te Genk.
Bereikbaar alle werkdagen van 08.30 u tem 16.30 u.

Tel. 0032 (0)89/32 60 40
E-mailadres: secretariaat.neurochirurgie@zol.be

Symposia

Hieronder kan u een overzicht raadplegen van de symposia van onze groep.

Publicaties

Hieronder kan u een overzicht raadplegen van de wetenschappelijke publicaties en professionele activiteiten van onze groep.

Bekijk alle publicaties

© 2024 Ziekenhuis Oost-Limburg