• Pijnmedicatie is nooit een doel op zich.
  • Nooit medicatie op eigen initiatief opstarten!
  • Pijnmedicatie heeft als doel bepaalde activiteiten of bezigheden mogelijk te maken, zoals algemene dagelijkse levens-activiteiten, oefentherapie, beroepsbezigheden, …
  • Voordelen (pijnvermindering) en nadelen (bijwerkingen) moeten steeds afgewogen worden.
  • In de meeste gevallen is het logisch om met de minst krachtige pijnstillers te beginnen. Zo nodig, kunnen sterkere pijnstillers voorgeschreven worden. Naargelang hun sterkte, maar ook hun bijwerkingen, worden pijnstillers in drie trappen opgedeeld. (Deze worden hieronder besproken).
  • De juiste hoeveelheid op het juiste tijdstip, steeds bespreken met uw arts.

Klassieke medicatie

  • Trap 1 (bij lichte tot matige pijn)
    • Werken op de eerste pijnprikkels.
    • Maximum dosis o.w.v. plafondeffect waardoor het verhogen van de hoeveelheid vaak geen zin heeft.
    • Let op: NSAID’s (= ontstekingsremmers) slechts gedurende een korte periode aangewezen in combinatie met een maagbeschermer.
    • Bijwerkingen:
      • Maag-darmulcera door aantasting slijmvlies.
      • Kunnen de werking verstoren van andere medicatie zoals diuretica, bloedverdunners en medicatie voor astmapatiënten.
    • PARACETAMOL:
      • Max. 1g per dosisinname en max. 4x/dag.
      • Min. 4u tussen 2 opeenvolgende toedieningen.
      • Werkt na ongeveer een half uur.
      • Werkt pijnstillend, heeft weinig bijwerkingen.
        (Let op bij leveraandoeningen!)
      • Merknamen: Algostase-mono, Dafalgan forte 1g, Dolprone, Panadol, Panadol, Perdolan- mono, …
    • ACETYLSALICYLZUUR:
      • Merknamen: Asaflow, Aspegic, Aspirine, Aspro, Distril, …
    • NSAID's (niet-steroïdale antiflogistica):
      • Maximumdosis is afhankelijk van het product.
      • Afhankelijk van het product begint de pijnstilling tussen 10min en 1u.
      • De ontstekingsremmers blokkeren de chemische stoffen die ontsteking en zwelling veroorzaken.
        (Let op bij maag- en darmzweren!)
      • Merknamen: Apranax, Brexine, Brufen, Cataflam, Celebrex, Diclofenac, Feldéne, Ibuprofen, Mobic, Melaxicam, Nurofen, Taradyl, Tilcotil, Voltaren, …

 

  • Trap 2 (bij matige tot erge pijn)
    • Werken ter hoogte van het centraal zenuwstelsel.
    • Maximum dosis o.w.v. plafondeffect.
    • Bijwerkingen kunnen groter zijn, omdat deze producten krachtiger zijn (bv: obstipatie, vermoeidheid, slaperigheid, verwardheid, …). Na 7 - 10 dagen zullen de nevenwerkingen afnemen of zelfs verdwijnen.
      (Let op bij lever- en nierziektes!)
    • Werkingsduur en maximumdosis is afhankelijk van het product.
    • Min. 4u tussen 2 opeenvolgende toedieningen.
    • Merknamen: Algocod, Contramal, Dafalgan-codeïne, Dolantine, Dolzam, Fortal, Panadol- codeïne, Tradonal, Tramadol, Valtran, Zaldiar (+ Paracetamol), …

 

  • Trap 3 (bij erge tot zeer erge pijn)
    • De sterkste pijnstillende producten.
    • Op basis van morfine.
    • Werken ter hoogte van het centraal zenuwstelsel.
    • Kans op bijwerkingen (bv: obstipatie, vermoeidheid, slaperigheid, verwardheid, monddroogte, zweten, … Nevenwerkingen nemen af of verdwijnen na een opstartperiode van 10 dagen. (Let op bij lever- en nierziektes!)
    • Werkt na 30 min - 1u. Afhankelijk van het product.
    • Merknamen: Morphine Teva, Palladone, Durogesic pleister, Transtec pleister, Temgesic, Oxycontin, Oxynorm, Targinact, Dipidolor, Mephenon, …

 

Co-analgetica of atypische medicatie:

  • =Medicatie die gegeven wordt bij zenuwpijnen met een secundaire pijnstillende werking.
  • Ze worden niet gegeven voor hun oorspronkelijk doel (bv: depressie of epilepsie) maar wel in functie van pijnbestrijding.
  • Afhankelijk van het product duurt het ongeveer drie weken vooraleer het pijnstillend effect bereikt wordt.
  • Beïnvloeden de prikkelgeleiding in het centrale zenuwstelsel.
  • Werkingsduur is afhankelijk van het product.
  • Progressieve opbouw van de dosis.
    (en progressieve afbouw bij het beëindigen van de behandeling)

 

  • antidepressiva:
    • Merknamen: Anafranil, Cymbalta, Effexor, Prothiaden, Redomex, Tryptizol.
    • Mogelijke bijwerkingen: slaperigheid, droge mond, lage bloeddruk.
      (Let op bij cardiale problemen !)
  • anti-epileptica:
    • Merknamen : Depakine, Gabapentine, Lyrica, Tegretol, Topamax, Trileptal, Nortrilen, Rivotril, …
    • Mogelijke bijwerkingen: slaperigheid, duizeligheid, maag-darm stoornissen en oedeem.
  • Corticosteroïden:
    • Werken in op het ontstekingsmechanisme.
    • Mogelijke bijwerkingen : maaglast, roodheid en/of zwelling ter hoogte van het aangezicht, hogere bloeddruk, hartkloppingen, zweten, hoofdpijn en een (tijdelijke) gewichtstoename. Diabetespatiënten moeten hun bloedsuikerwaardes iets meer controleren want die kunnen verhoogd zijn.
  • Anxiolytica:
    • Merknamen : Lorazepam, Lorazetop, Serenase, Temesta, …

 

Adjuvante medicatie:

  • Heeft als doel de bijwerkingen van pijnstillers en co-analgetica op te vangen.
  • LAXATIVA: in te nemen bij moeilijke stoelgang. Bespreek dit met uw arts. 
  • ANTI-EMETICA: in te nemen bij misselijkheid en braakneigingen.

© 2024 Ziekenhuis Oost-Limburg