Chirurgische behandeling

Voorwaarden

Om in aanmerking te komen voor een bariatrische ingreep moet u aan strikte voorwaarden voldoen. Op die manier kan u ook een (gedeeltelijke) terugbetaling via de mutualiteit en uw hospitalisatieverzekering bekomen.

De nodige attesten hiervoor worden voor u ingevuld door de Obesitas coördinator; zorg dus dat u dit bij heeft tijdens de consultatie!

BMI en comorbiditeiten:

BMI > 40 of
BMI > 35 + diabetes mellitus of
BMI > 35 + hypertensie (3 medicamenten) of
BMI > 35 + slaapapnoe (polysomnografie) of
BMI > 35 + een falende eerdere bariatrische ingreep

Algemene voorwaarden:

minimum leeftijd: 18 jaar
minstens 1 jaar dieet gevolgd
bereidheid tot levenslange follow-up
na multidisciplinair overleg en met schriftelijk akkoord van endocrinoloog/gastro-enteroloog, psycholoog/psychiater, chirurg en huisarts

Contra-indicaties:

zwangerschap
patiënt met sterk verminderde intellectuele capaciteiten
overmatig alcohol- of druggebruik
andere ziektes, verantwoordelijk voor het overgewicht

Elke chirurgische ingreep houdt een risico op complicaties in. Wij zorgen dat u goed geïnformeerd bent over de voor- en nadelen.
Het multidisciplinaire team dat u begeleidt vóór de ingreep zal u ook tijdens de hospitalisatie en nadien blijven ondersteunen.

De meest frekwent uitgevoerde ingrepen zijn:

Gastric Bypass procedure: primair of secundair
Sleeve gastrectomie

Gastric bypass

Bij de gastric bypass procedure wordt er in essentie een klein stukje maag los gemaakt van de rest van de maag, en naar deze kleine maag wordt een dunne darm omhoog getrokken en verbonden. Lager op deze omhoog getrokken dunnedarm verbinden we de uitgang van de restmaag.

Gastric bypass

Technisch houdt dit in dat de chirurg (meestal) via een kijkoperatie een kleine voormaag creëert ter hoogte van de overgang van de slokdarm naar de maag. Het bovenste stukje maag (voormaag of pouch) is dan niet meer verbonden met de rest van de maag en heeft slechts een inhoud van ongeveer 20 tot 30 ml. Het doel van dit klein volume is een snellere verzadiging te bekomen. We noemen dit het restrictief gedeelte van de ingreep omdat het kleine volume van de pouch een beperking geeft op de hoeveelheid voeding die kan worden ingenomen. De rest van de maag wordt niet verwijderd.

De dunne darm wordt vervolgens doorgenomen, 40 – 50 cm voorbij het uiteinde van de maag. Nu wordt het onderste deel van deze darm naar boven gebracht en verbonden met de nieuwe voormaag. De voeding gaat dus gaat dus via de slokdarm, de kleine pouch en de gemonteerde lis naar de dunne darm. Deze omhoog getrokken dunnedarmlis noemen we de voedingslis of alimentaire lis.

Tot slot wordt de uitgang van de restmaag (biliaire lis) op een lager niveau verbonden met de voedingslis. Op dat niveau komen de verteringssappen (maag-, gal- en pancreassappen) dus terug bij het eten. Vanaf dat niveau start de vertering (gezamenlijke lis of comon limb) dit is dus op een lager niveau dan normaal. We noemen dit het malabsorptief gedeelte van de ingreep omdat er minder darmtraject overblijft om het voedsel te verteren. Er worden dus minder caloiriën opgenomen; bij een te veel overbruggen, worden er soms ook te weinig bouwstoffen opgenomen.

De gastric bypass is momenteel de meest uitgevoerde bariatrische ingreep. Deze ingreep wordt beschouwd als de “gouden standaard”. De meerderheid van de patiënten, die kampen met een probleem van Obesitas, zijn immers zowel volume- als zoete eters.

De voordelen van deze ingreep

Zowel volume– als zoete eters zijn goede kandidaten (door beperking van het volume dat kan worden gegeten en de verminderde opname van suikers)
Er treedt sneller een volheidsgevoel op, waardoor je stopt met eten
De aan het overgewicht gekoppelde gezondheidsrisico’s, zoals suikerziekte of hoge bloeddruk kunnen door deze ingreep aanzienlijk verbeteren of zelfs verdwijnen
Bij een gezonde overbrugging van dunnedarm heeft u geen last van stinkende diarree aangezien nog een groot deel van de dunne darm kan instaan voor de vertering

De nadelen/risico’s van deze ingreep

20% van de patiënten heeft last van het dumpingsyndroom na het eten van suikers en/of vetten. Dit veroorzaakt misselijkheid, krampen, zweten en een versnelde hartslag. Je moet dan even rusten of gaan liggen, de symptomen verdwijnen meestal spontaan. Hoewel dit vroeger werd beschreven als een “goede bijwerking” wordt dit nu niet meer zo gezien; last van dumping is voornamelijk aanwezig in het eerste jaar na de bypass procedure, soms langer
Zelden is er een ijzer- en vitamine B12-tekort . Het is belangrijk om de voorgeschreven supplementen (multivitamines en calicium) dagelijks in te nemen. Er zal op regelmatige basis een bloedcontrole gebeuren om dit op te volgen
Als gevolg van het sterk of snel vermageren, kan haarverlies optreden. Ongeveer 50% van de patiënten heeft hier last van. Dit haarverlies is tijdelijk en eigenlijk nooit blijvend
De restmaag is nog moeilijk bereikbaar voor onderzoek na de ingreep
Lekkage; dit wordt tijdens de ingreep gecontroleerd, alsook op de eerste dag na de ingreep door middel van een slikfoto
Achter de dunnedarm die naar boven wordt gehaald (alimentaire lis), onstaat een ruimte die we weliswaar dichtnaaien tijdens de ingreep. Toch kan deze ruimte weer wat open komen in de maanden/jaren na de ingreep en kan er bij enkelen een dunnedarm doorheen glijden. We noemen dit een interne herniatie. Als deze dunne darm komt vast te zitten, moet er dringend worden ingegrepen zodat deze darm niet langer wordt afgekneld en bedreigd

Resultaten

Je kan een gemiddelde gewichtsdaling verwachten van rond 70 % van het overgewicht
De eerste zes maanden is het gewichtsverlies het grootst. Nadien gaat het vermageren trager maar houdt het nog 12 tot 18 maanden na de ingreep aan. Nadien stabiliseert het gewicht.

Secundaire gastric bypass

Als de gastric bypass procedure wordt uitgevoerd na een eerdere, andere vermageringsoperatie, spreken we van een secundaire procedure. Dit is technisch meestal wat moeilijker dan een primaire ingreep. Zo kan bijvoorbeeld een maagband worden verwijderd en de constructie worden omgevormd naar een gastric bypass procedure.

De eerste stap is dan het verwijderen van de band en losmaken van de hechtingen die de band op zijn plaats hielden.

Maagband

Maag met maagband nog ter plaatse

Maagband uit

Als eerste stap wordt de maagband verwijderd

Vervolgens moet de maag weer in de oorspronkelijke positie worden gelegd.

Een laatste stap is de bypass-constructie; dit kan onmiddellijk worden gedaan of bij te veel vergroeiingen, een paar weken later.

GB na band

Sleeve gastrectomie

Bij de sleeve gastrectomie procedure wordt in essentie de buitenbocht van de maag afgeniet en verwijderd. Er blijft dan een lange verticale tunnel of sleeve (mouw) aan de binnenbocht van de maag over.

Sleeve gastrectomie

Technisch houdt dit in dat de chirurg (meestal) via een kijkoperatie een startpunt kiest aan de onderkant van de maag. Vervolgens nemen we de maag door op geleide van een ingebrachte, dikke maagsonde. De buitenbocht van de maag wordt op die manier losgemaakt en vervolgens verwijderd. Er blijft dus een veel kleiner maagvolume over (deze ingreep heeft dus enkel een restrictief gedeelte). Door het werkelijk verwijderen van een stuk van de maag is dit onomkeerbaar.

Sleeve maag

Deze ingreep zorgt ervoor dat het hongergevoel vermindert doordat het deel van de maag waar deze 'hongersensoren' zich bevinden, wordt verwijderd. Het resterend deel van de maag is minder elastisch en zal dus minder kunnen uitzetten. Ook wordt de capaciteit van de maag gereduceerd van 1500-2000ml tot gemiddeld 100 tot 150ml, de inhoud van een koffiebeker.

De maagingang (de pylorus) en -uitgang blijven intact, waardoor de kans op dumping gering is. De werking van de maag blijft verder normaal.

Het uitvoeren van de sleeve gastrectomie mag niet aanzien worden als een gemakkelijkheidsoplossing. Dat is het zeker niet! Het vraagt ook een serieuze aanpassing van de voedingsgewoonten, waarbij blijvende inname van caloriën de achilleshiel van de ingreep is; er is namelijk geen malabsorptief gedeelte, maar enkel een beperking van de hoeveelheid voeding.