Meningeomen

Definitie, epidemiologie

Meningeomen zijn nagenoeg altijd traag groeiende extra-axiale (= buiten het eigenlijke hersenweefsel gelegen) tumoren uitgaande van het arachnoïdaal vlies, hetgeen samen met de dura mater de hersenen omgeeft. Deze zijn verantwoordelijk voor bijna 20 % van alle primaire intracraniële tumoren met een piekincidentie rondom de leeftijd van 45 jaar en een lichte voorkeur voor de vrouwelijke populatie. Meningeomen komen in veel gevallen voor op typische lokalisaties in de schedel, zgn. voorkeursplaatsen. Ze worden ingedeeld in meningeomen t.h.v. de buitenkant van de hersenen ("convexiteit"), het tussenschot tussen de hersenen ("falx"  tussen de 2 groothersenhelften of "tentorium" tussen grote en kleine hersenen) en meningeomen van de schedelbasis. Sommige meningeomen groeien in het bot van de schedel ("intra-osseus").
Een klein percentage van de meningeomen is agressiever en breidt gemakkelijk uit naar naburige gebieden en vertoont neiging om sneller te groeien of na behandeling te recidiveren.
 

Convexiteit (met durale staart)

Figuur: Convexiteit (met durale staart)

Falx

Figuur: Falx

Schedelbasis (clivus)

Figuur: Schedelbasis (clivus)

Schedelbot (intra-osseus)

Figuur: Schedelbot (intra-osseus)

Klachten en symptomen

Meningeomen kunnen toevallig gevonden worden wanneer een scan gemaakt wordt na een ongeval, voor een niet-neurochirurgische reden (sinussen, oren, ...). Als meningeomen klachten veroorzaken kunnen deze heel uiteenlopend zijn: van banale hoofdpijn tot heel hevige hoofdpijn met ochtendlijk braken, karakterveranderingen, gevoelsstoornissen, verlammingsverschijnselen, slecht zicht, epilepsie, gehoorsstoornissen, aangezichtspijn, ... Omdat meningeomen heel traag groeien, kan het soms jaren duren vooraleer de diagnose gesteld wordt. Een meningeoom kan ook in het bot van de schedel doorgroeien en soms zelfs traag maar zeker veranderingen in het uiterlijk van een patiënt veroorzaken (bvb. uitpuilend oog, harde verdikking op het voorhoofd, ...).

Diagnose

De diagnose wordt gesteld met behulp van een CT en nadien MRI onderzoek waarop de tumor ter hoogte van de hersenvliezen gezien wordt, waarbij soms een zogenaamde "durale staart" (lijnvormige verdikking van de dura naast de eigenlijke tumor) een pathognomonisch teken is voor de diagnose van een meningeoom. Er wordt frequent ook een angiografie van de hersenbloedvaten gemaakt (arterieel en veneus), enerzijds om de eigen bloedvoorziening van de tumor beter te onderzoeken, maar anderzijds ook om eventuele veranderingen of obstructies van grote hersenbloedvaten (en dan in het bijzonder de veneuze sinussen die anatomisch net zoals een meningeoom ook t.h.v. de hersenvliezen gelegen zijn) te ontdekken.
 

Angiografie meningeoom

Figuur: Angiografie meningeoom

Behandeling

Dit is sterk afhankelijk van de grootte van het letsel, de groeisnelheid, de lokalisatie van het letsel en de nabijheid van belangrijke neurologische en/of vasculaire structuren. Asymptomatische en kleine meningeomen worden in eerste instantie neuroradiologisch opgevolgd met MRI en behoeven geen verdere behandeling. Bij symptomatische meningeomen is de gouden standaard echter een chirurgische resectie daar waar mogelijk. In dat geval is de patiënt genezen, dient er geen bijkomende bestraling of chemotherapie te volgen en wordt er postoperatief nog gedurende meerdere jaren een controle MRI uitgevoerd. Indien er een onvolledige resectie gebeurt of indien het meningeoom op een moeilijk bereikbare plaats gelokaliseerd is, is aanvullende stereotactische radiotherapie een goed alternatief om verdere tumorgroei onder controle te krijgen.

Inhoudsverantwoordelijke
Dr. Jan Wuyts, Neurochirurgie - 2016

Contact

Voor het plannen van een afspraak, opvragen van attesten of verslagen of meer informatie kan u terecht op ons hoofdsecretariaat te Genk.
Bereikbaar alle werkdagen van 08.30 u tem 16.30 u.

Tel. 0032 (0)89/32 60 40
E-mailadres: secretariaat.neurochirurgie@zol.be

Symposia

Hieronder kan u een overzicht raadplegen van de symposia van onze groep.

Publicaties

Hieronder kan u een overzicht raadplegen van de wetenschappelijke publicaties en professionele activiteiten van onze groep.

Bekijk alle publicaties

© 2024 Ziekenhuis Oost-Limburg