Om pijn goed te kunnen behandelen is het belangrijk dat we kunnen inschatten hoe ernstig de pijn is die u als patiënt ervaart. Er bestaan een aantal meetinstrumenten om pijn te beoordelen.

Volwassenen

Een veelgebruikt en betrouwbaar middel om de pijn te meten bij volwassenen is de Visual Analoge Scale (VAS) en de Numeric Rating Scale (NRS).

VAS en NRS

De VAS is een visuele zelfrapportageschaal in de vorm van een lineaal met een 10 cm lange lijn waarbij 'geen pijn' = 0 en de ergst denkbare pijn of maximale pijn = 10

De NRS is een numerieke zelfrapportageschaal die loopt van 0 tot 10 en waarbij de volgende rapportage wordt gebruikt: 

  • geen pijn: 0-2
  • lichte pijn: 2-4
  • hinderlijke pijn: 4-6
  • uitgesproken pijn: 6-8
  • vreselijke (ondraaglijke) pijn: 8-10

Kinderen

PIPP-R/Comfort-NEO, FLACC, Gezichtjes, VAS en aangepaste FLACC

In functie van de situatie, de leeftijd van het kind en van zijn al dan niet kunnen communiceren en van zijn beheersing van het instrument worden volgende pijnmeetschalen gehanteerd:

  • De Premature Infant Pain Profile-Revised (PIPP-R) wordt gebruikt ter evaluatie van acute pijn bij neonaten.
  • Comfort-Neoscore wordt gebruikt om pijn te meten en te herevalueren bij pasgeborenen.
  • FLACC (Face, Legs, Activity, Cry & Consolability) wordt toegepast bij de leeftijd van 0 – 6 jaar (of ouder indien niet in staat tot begrijpen/gebruiken van de FPS-R)
  • Bij kinderen van 6-8 jaar wordt de schaal met de ‘GEZICHTJES (FPS-R) gehanteerd.
  • VAS > 8 jaar

Niet-communicatieve patiënten

Daarnaast bestaan er nog diverse gedragsobservatieschalen die gebruikt worden bij niet-communicatieve patiënten.

PAINAD

PAINAD of PAIN ASSESMENT IN ADVANCED DEMENTIA SCALE

Deze observatieschaal past men toe bij patiënten met dementie en bij patiënten die niet in staat zijn om zelf een score te geven aan de pijn die ze ervaren:

  • 5 items
  • 3 antwoordmogelijkheden
  • score van 0 tot 2 per item (totaalscore van 0 tot 10 mogelijk)
PAINAID 0 1 2 score
Ademhaling Normaal Incidentele moeizame ademhaling
Korte periode van hyperventilatie
Luidruchtige moeizame ademhaling
Lange periode van hyperventilatie
Chyene-Stokes ademhaling
 
Onrustgeluiden Geen Incidenteel kreunen of kermen
Zacht spreken met een negatieve of afkeurende toon
Herhaaldelijk angstig uitroepen
Luid kreunen of kermen
Huilen
 
Gezichtsuitdrukking Glimlachend of nietszeggend (neutraal, ontspannen)

Droevig
Bang
Fronsen

Grimas  
Lichaamstaal Ontspannen Gespannen
Overstuur op en neer stappen, ijsberen, zenuwachtig bewegen
Verstard, gebalde vuisten, opgetrokken knieën
Wegtrekken of wegduwen, uithalen
 
Troostbaarheid Niet nodig om te troosten Afgeleid of gerustgesteld door stem of aanraking Onmogelijkheid te troosten, af te leiden of gerust te stellen  

BPS

BPS of Behavioral Pain Scale

Deze observatieschaal wordt gebruikt op de Kritieke diensten (beademde patiënt)

Inhoudsverantwoordelijke
Prof. Dr. Jan Van Zundert, Multidisciplinair Pijncentrum - 2015

© 2024 Ziekenhuis Oost-Limburg