Individuele Cognitieve Revalidatie

persoonsgerichte en vraaggestuurde benadering van personen met beginnende dementie en hun mantelzorger(s)

Inleiding

Iedereen vergeet wel eens wat. We vergeten bijvoorbeeld een afspraak of we vinden onze sleutels niet onmiddellijk terug. Dit overkomt ons allemaal en is op zich ook normaal. Bij dementie is er echter sprake van uitgesproken cognitieve stoornissen in meerdere denkfuncties zoals het geheugen, het oriëntatievermogen, plannen en organiseren, maar ook taalvaardigheden en andere functies kunnen aangetast zijn. Deze cognitieve stoornissen kunnen zodanig belemmerend werken dat het uitvoeren van dagelijkse activiteiten een hele uitdaging wordt voor de persoon met dementie.

Dementie is een onomkeerbaar proces dat gekenmerkt wordt door progressieve achteruitgang. Toch zijn er wel degelijk behandelmogelijkheden: zoals  o.a. medicamenteuze behandelingen, actieve lichaamsbeweging en het aanspreken van het leervermogen bij dementerenden. In dit behandelprogramma trachten we door intensieve begeleiding en oefening zoveel mogelijk gebruik te maken van de leerbaarheid bij de persoon met dementie.

Al te vaak wordt bij dementie nog gedacht in zwart-wittermen waardoor veel mensen verbaasd zijn dat dementerenden vaak wel degelijk nog in staat zijn om iets aan te leren. Wel wordt het uiteraard lastiger, maar het is niet onmogelijk. Bij dementie is vooral het expliciete of bewuste geheugen aangetast waardoor vooral de werking van het korte termijngeheugen uitvalt. Daarnaast bestaan er ook impliciete of onbewuste geheugenprocessen dewelke tot in de latere fase van het dementieproces relatief goed bewaard blijven. In dit behandelprogramma proberen we beroep te doen op dit onbewuste geheugen van de dementerende door intensieve oefening waardoor automatismen ontstaan. Bij het creëren van automatismen blijkt “foutloos leren” een goede uitkomst te bieden. Wanneer we ervoor zorgen dat mensen met dementie zo weinig mogelijk fouten maken tijdens hun ‘leerproces’, zijn zij beter in staat om nieuwe routines eigen te maken. Een belangrijke voorwaarde is dat er op systematische en gestructureerde wijze geoefend wordt door de persoon met dementie samen met de mantelzorger.

Op die manier proberen we de zelfstandigheid van de persoon met dementie te verhogen, wat dan weer een positieve impact kan hebben op het zelfwaardegevoel van de dementerende. In het beste geval worden mantelzorgers deels ontlast van bepaalde zorgtaken, maar het kan ook helpen als partners en familie zelf louter de kans krijgen tot psychologische ondersteunen en begeleiding. Dit alles moet ervoor zorgen dat de dementerende zo lang mogelijk in de thuisomgeving kan blijven.

Voor wie?

Dit programma start met 6 sessies van telkens 1 à 2 uur, specifiek gericht naar mensen met beginnende dementie en hun familie. De helft van het aantal zittingen gaat door in het ziekenhuis, afgewisseld met enkele huisbezoeken tussendoor voor een optimale zorgverstrekking. In deze sessies wordt samen met patiënt en mantelzorger besproken wat de belangrijkste noden en behoeften zijn om mee aan de slag te gaan. Ook de wijze van aanpak wordt zoveel mogelijk individueel afgestemd op de patiënt.

Waarom?

Al te vaak wordt onterecht nog gedacht dat personen met dementie niet meer in staat zijn om bij te leren. Door hun resterende leervermogen aan te spreken vergroot je echter hun mogelijkheden om terug wat meer zelfstandig te zijn. Als iets opnieuw lukt, krijgen mensen met dementie weer wat meer zelfvertrouwen en dus ook een betere levenskwaliteit. Het is dus belangrijk deze verborgen kansen optimaal te benutten. Dit doen we door aandacht te schenken aan het geven van (praktische) informatie en het aanbieden van psychologische ondersteuning.

 

“Het vermogen om te leren is een talent,
de kunde om te leren is een vaardigheid,
de bereidheid om te leren is een keuze.”

Hoe?

  • Zitting 1: Een verkennend gesprek bij de psycholoog in het ziekenhuis waarin vragen, verwachtingen en doelstellingen op elkaar afgestemd worden.
  • Zitting 2: Een kennismakingsgesprek met de nodige uitleg bij de ergotherapeute in het ziekenhuis met aansluitend een familiegesprek bij de psycholoog.
  • Zitting 3: Een eerste huisbezoek door de ergotherapeute voor observatie en probleemanalyse met het opmaken van een stappenplan.
  • Zitting 4: Een tweede huisbezoek door de ergotherapeute om wijze van aanpak te beoordelen en eventuele knelpunten op te sporen en bij te sturen waar nodig.
  • Zitting 5: Een evaluatiegesprek bij de psycholoog en de ergotherapeute in het ziekenhuis.
  • Zitting 6: Een derde huisbezoek door de ergotherapeute om eventuele aanpassingen uit te voeren en het opstellen van een nazorgplan.

Deze standaardformule kan op maat worden aangepast in functie van de vraag van de patiënt. Zo bestaat de mogelijkheid tot extra huisbezoeken of intensievere psychologische ondersteuning en begeleiding naar patiënt en/of familie.

Kostprijs?

Het Ziekenhuis Oost-Limburg heeft een revalidatieovereenkomst ondertekend met het RIZIV waardoor de verleende prestaties terugbetaald worden door de mutualiteit. Het persoonlijk aandeel van de patiënt (remgeld) bedraagt € 1,63 per zitting per uur.

Praktisch?

Alle patiënten worden na diagnosestelling (systematisch) uitgenodigd voor een verkennend gesprek. De definitieve data van consultaties worden in wederzijds overleg met patiënt en familie vastgelegd.

Contact

De sessies die plaatsvinden in het ziekenhuis, gaan door in:

Ziekenhuis Oost-Limburg
ZOL Genk, campus Sint-Jan
Synaps Park 1
3600 Genk

Gelieve u eerst aan te melden aan het onthaal.

Afspraken

Tel. 089/ 32 55 32
E-mail: secretariaat.inwendige@zol.be

Openingsuren

Maandag t.e.m. vrijdag: 08.00 – 16.00 uur
www.zol.be

Wie is wie? 

Dr. J. Meeuwissen, internist-geriater, verantwoordelijke geneesheer
Dr. M. Burin, gerontopsychiater
N. Timmermans, klinisch psycholoog
E. Santermans, klinisch psycholoog
I. Solheid, ergotherapeute 
A. Jeunen, sociaal verpleegkundige
M. Tollenaers, secretariaat

Inhoudsverantwoordelijke
Dr. Hugo Daniels, Geriatrie - 2015

© 2024 Ziekenhuis Oost-Limburg